Τι είναι η ενδομητρίωση;
Το ενδομήτριο είναι ένας ιστός στο εσωτερικό της μήτρας. Για άγνωστους λόγους, αυτός ο ιστός μπορεί να βρεθεί εκτός της μήτρας σε παραπλήσια όργανα όπως σάλπιγγες, ωοθήκες, περιτόναιο. Η κατάσταση αυτή λέγεται ενδομητρίωση. Δηλαδή η ύπαρξη ενδομητρίου εκτός μήτρας. Η περιοχή που έχει ενδομητρίωση λέγεται εστία. Συνήθως συνοδεύεται από το όνομα του οργάνου στο οποίο βρέθηκε π.χ. ενδομητρίωση σαλπίγγων ή διάχυτη ενδομητρίωση (όταν βρίσκεται σε πολλά διαφορετικά σημεία στην κοιλιά). Πολύ σπάνια βρίσκεται και εκτός κοιλιάς π.χ. πνεύμονες.
Πώς προκαλείται: Δεν γνωρίζουμε ακριβώς.
Πού εντοπίζεται συνήθως;
Οι πλέον συνηθισμένες εντοπίσεις είναι:
• Στην ωοθήκη, όπου κάνει κύστεις που ονομάζονται σοκολατοειδείς, ή απλές εστίες.
• Στο εξωτερικό τοίχωμα της μήτρας.
• Στις σάλπιγγες.
• Στους συνδέσμους της μήτρας.
• Στο περιτόναιο.
• Στο τοίχωμα του εντέρου.
• Στην ουροδόχο κύστη.
Είναι συχνή;
Η ενδομητρίωση επηρεάζει περίπου το 10% των γυναικών που έχουν περίοδο και είναι πιο συχνή σε ηλικίες 25 έως 40 ετών.
Τι συμπτώματα έχει;
Το πλέον συχνό σύμπτωμα είναι ο πόνος.
• Πόνος πριν και κατά την διάρκεια της περιόδου.
• Χαμηλά στην κοιλιά ή και προς τη λεκάνη.
• Πόνος στην διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.
• Έντονη αιμορραγία στην περίοδο.
• Ανάλογα την εντόπιση μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα και από παρακείμενα όργανα π.χ. γαστρεντερικές ενοχλήσεις, συχνουρία με αιματουρία κλπ.
Ωστόσο πρέπει να τονιστεί ότι το 40% των ασθενών δεν έχουν κάποιον ιδιαίτερο πόνο. Επίσης, η βαρύτητα της ασθένειας δεν εξαρτάται από το πόσο έντονος είναι ο πόνος.
Πώς μπαίνει η διάγνωση;
Τα συμπτώματα, ένα καλό ιστορικό και η εμπειρία του ιατρού βάζουν την πρώτη υπόνοια. Ο κολπικός υπέρηχος και η μαγνητική τομογραφία κάτω κοιλίας θα δώσουν αρκετές πληροφορίες. Αιματολογική εξέταση Ca-125 έχει κάποια αξιοπιστία. Η τελική διάγνωση, όμως, μπαίνει μόνο χειρουργικά (λαπαροσκόπηση).
Τι προβλήματα δημιουργεί;
Το βασικό πρόβλημα είναι η υπογονιμότητα. Επίσης, δημιουργεί συμφύσεις στα γύρω όργανα εμποδίζοντας εν μέρει τη λειτουργία τους. Οι γυναίκες με ενδομητρίωση είναι δύσκολο να μείνουν έγκυες, ακόμη και με εξωσωματική γονιμοποίηση, αν δεν θεραπευθεί πρώτα η ασθένεια. Οι βλάβες που δημιουργεί η νόσος είναι αθροιστικές και χειροτερεύουν όσο περνάει ο χρόνος.
Ποιές είναι οι θεραπείες;
Φαρμακευτική θεραπεία: Το αντισυλληπτικό χάπι έχει καλά αποτελέσματα σε μικρού βαθμού ενδομητρίωση. Σε βαρύτερες μορφές χορηγείται ενέσιμη θεραπεία που σταματάει την περίοδο για 4-6 μήνες.
Χειρουργική θεραπεία: Λαπαροσκοπικά μπαίνει η διάγνωση, αφαιρούνται ενδομητριώματα (σοκολατοειδείς κύστεις), καυτηριάζονται οι εστίες της νόσου και λύονται πιθανές συμφύσεις που έχει δημιουργήσει η νόσος. Μετεγχειρητικά χορηγείται θεραπεία για 4-6 μήνες, ανάλογα την βαρύτητα της ασθένειας.
Μπορεί να έχω ενδομητρίωση και να μην έχω ενοχλήσεις;
Ναι είναι πιθανό. Η υπογονιμότητα ίσως είναι η μόνη ένδειξη. Αν προσπαθείτε καιρό για εγκυμοσύνη και δεν υπάρχει αποτέλεσμα, η ενδομητρίωση πιθανώς να είναι η αιτία.
