Τι είναι;
Η κύστη ωοθήκης είναι ένας σάκος με λεπτό τοίχωμα, που περιέχει υγρό και αναπτύσσεται στην επιφάνεια ή το εσωτερικό της ωοθήκης. Περίπου το 50% των γυναικών, θα αναπτύξουν κάποια στιγμή στη ζωή τους μία τουλάχιστον κύστη ωοθήκης. Το 99% των κύστεων είναι καλοήθεις και δεν σχετίζονται με καρκίνο. Οι περισσότερες κύστεις, ιδίως όσες είναι μικρότερες από 5cm διάμετρο, υποχωρούν σε μερικές εβδομάδες.
Τι είδη κύστης ωοθήκης υπάρχουν;
Δεν είναι όλες οι κύστεις ωοθήκης ίδιες. Οι συχνότεροι τύποι είναι:
- Ωοθυλακική κύστη: συνήθως μικρότερη από 3cm, χωρίς συμπτώματα, εξαφανίζεται σε μερικές εβδομάδες και μπορεί να επηρεάσει την περίοδο.
- Κύστη ωχρού σωματίου: εμφανίζεται μετά την ωορρηξία και υποχωρεί σχετικά σύντομα. Σπανίως πονάει.
- Αιμορραγική κύστη: μικρή συνήθως, μερικές φορές συνοδεύεται από πόνο.
- Δερμοειδής κύστη: Εμφανίζεται σε μικρή ηλικία, συχνά μεγαλώνει αρκετά (10cm), έχει περιεχόμενο από διαφορετικούς ιστούς του σώματος (τρίχες, δόντια, λίπος, χόνδρο).
- Ενδομητριωτική κύστη (ενδομητρίωμα): συνήθως μικρή σε μέγεθος, περιέχει χαρακτηριστικό σοκολατοειδές υγρό και γι’ αυτό ονομάζεται και σοκολατοειδής κύστη. Είναι απόδειξη ύπαρξης ενδομητρίωσης. Δημιουργεί αρκετές ενοχλήσεις.
- Ορώδες ή Βλεννώδες Κυσταδένωμα : είναι καλοήθης όγκος και συχνά μπορεί να γίνει πολύ μεγάλος, ξεπερνώντας κατά πολύ τα 10cm.
Τι συμπτώματα έχει;
Πολύ συχνά η κύστη ωοθήκης δεν έχει καθόλου συμπτώματα και βρίσκεται τυχαία στον ετήσιο προληπτικό γυναικολογικό έλεγχο. Τα πιθανότερα συμπτώματα είναι:
- Φούσκωμα στην κοιλία
- Αίσθηση βάρους στην κοιλία.
- Πυελικός πόνος λίγο πριν και κατά την διάρκεια της περιόδου.
- Πόνος στην επαφή.
- Πόνος χαμηλά στην μέση.
- Πρήξιμο και ευαισθησία των μαστών.
- Τάση για εμετό.
ΠΡΟΣΟΧΉ: πολύ σπάνια μπορεί να εμφανιστούν τα παρακάτω συμπτώματα που δείχνουν ότι πρέπει να πάτε ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΣ σε Γυναικολόγο:
- Ξαφνικός, πολύ δυνατός πόνος στην κοιλιά που διαρκεί
- Πυρετός, έμετοι, ρίγη, ταχύπνοια, ταχυσφυγμία.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Την διάγνωση κάνει ο Γυναικολόγος, με τον κολπικό υπέρηχο. Ίσως χρειαστούν πρόσθετες αιματολογικές και απεικονιστικές (μαγνητική τομογραφία) εξετάσεις.
Πώς γίνεται η θεραπεία;
Ανάλογα με το είδος της κύστης υπάρχουν διάφοροι τρόποι θεραπείας:
- Απλή παρακολούθηση ανά τρίμηνο, ώστε να εξασφαλιστεί ότι η κύστη δεν αυξήθηκε πάνω από τα 5cm διάμετρο. Εφαρμόζεται συνήθως στις μικρές λειτουργικές κύστεις.
- Χορήγηση αντισυλληπτικών χαπιών και παρακολούθηση. Προτιμάται σε μικρές κύστεις, στις νέες γυναίκες, κάτω των 35 ετών.
- Αφαίρεση (κατά προτίμηση Λαπαροσκοπικά): απαραίτητη σε δερμοειδή και ενδομητριωτική κύστη, σε κυσταδένωμα και σε κάθε κύστη που ξεπερνάει τα 5cm διάμετρο.
Μπορεί αν γίνει καρκίνος;
Είναι εξαιρετικά σπάνιο και συνήθως αφορά μεγύτερες ηλικίες (άνω των 50).