VBAC – Κολπικός Τοκετός μετά από Καισαρική.
Τα στατιστικά δεδομένα που χρησιμοποιώ στο άρθρο προέρχονται από
- Το American College of Obstetricians and Gynecologists, Νοέμβριος 2017.
- Την πολύ υψηλού επιπέδου πανεπιστημιακή κλινική Mayo Clinic, Minnesota, USA, Ιούνιος 2018.
Τι είναι το VBAC;
Το VBAC είναι συντομογραφία του Vaginal Birth After Cesarean και σημαίνει επιτυχής κολπικός τοκετός σε μια γυναίκα που έχει γεννήσει το προηγούμενο παιδί της με καισαρική. Η προσπάθεια για κολπικό τοκετό σε γυναίκα με προηγηθείσα καισαρική λέγεται TOLAC (Trial of Labor After Cesarean).
Γιατί να προτιμήσω τον κολπικό τοκετό μετά από καισαρική (VBAC) σε σχέση με την επαναλαμβανόμενη καισαρική;
- Αποφεύγεται ένα χειρουργείο.
- Μικρότερος χρόνος παραμονής στην κλινική κατά μία ημέρα.
- Πιο γρήγορη ανάρρωση.
- Αυξάνεται η πιθανότητα για επόμενο κολπικό τοκετό.
- Αν θέλετε να βιώσετε την εμπειρία του κολπικού τοκετού.
Τι ποσοστό επιτυχίας έχει;
Το 60% έως 80% των γυναικών που έχουν γεννήσει παιδί με καισαρική και θα προσπαθήσουν να γεννήσουν με κολπικό τοκετό, θα τα καταφέρουν. Οι υπόλοιπες (20-40%) θα αναγκαστούν να κάνουν επείγουσα καισαρική, λόγω αποτυχίας της προσπάθειας.
Τι γίνεται αν δεν πετύχει;
Θα γίνει καισαρική, συνήθως επείγουσα, ανάλογα με την αιτία της αποτυχίας. Ενώ το VBAC έχει λιγότερες επιπλοκές από την επαναλαμβανόμενη καισαρική, αν η προσπάθεια αποτύχει, οι επιπλοκές είναι περισσότερες. Αυτό σημαίνει ότι η επιλογή των υποψηφίων για VBAC πρέπει να γίνεται πολύ προσεκτικά και να υπάρχει καλή ενημέρωσή τους.
Ποιοί είναι οι κίνδυνοι του VBAC;
Η σοβαρότερη επιπλοκή είναι η ρήξη μήτρας. Συμβαίνει επειδή η ουλή της προηγούμενης καισαρικής δεν αντέχει τις μεγάλες πιέσεις που αναπτύσσονται κατά την διάρκεια των συσπάσεων. Η πιθανότητα να συμβεί είναι λιγότερο από 1%. Αν συμβεί, απαιτείται υπερεπείγουσα καισαρική για να αντιμετωπισθούν οι απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές, δηλαδή η μεγάλη αιμορραγία για τη μητέρα και η ασφυξία για το μωρό. Μερικές φορές για να σταματήσει η αιμορραγία απαιτείται η αφαίρεση της μήτρας (μαιευτική υστερεκτομή). Για την περίπτωση αυτή απαιτείται η ύπαρξη της κατάλληλης υποδομής στην κλινική και ομάδας έτοιμης να αντιμετωπίσει κάθε επιπλοκή ΆΜΕΣΑ.
Ποιές έγκυες είναι κατάλληλες για VBAC;
Η καταλληλότητα εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες. Οι κυριότεροι παράγοντες που επηρεάζουν την καταλληλότητα μιας εγκύου για VBAC είναι:
- Αν υπήρξε κολπικός τοκετός, πριν ή μετά την προηγηθείσα καισαρική, οι πιθανότητες για επιτυχία του VBAC είναι αυξημένες.
- Το είδος της τομής στην μήτρα που έγινε στην προηγηθείσα καισαρική. Η χαμηλή εγκάρσια αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας. Η ύπαρξη υψηλής κάθετης ή τομής ανεστραμμένου Τ έχει μεγάλες πιθανότητες για ρήξη μήτρας και γι’ αυτό αποφεύγεται το VBAC.
- Ο αριθμός των καισαρικών που έχουν προηγηθεί. Δεν προτιμάται για όσες έχουν περισσότερες από δύο καισαρικές.
- Πότε έγινε η τελευταία καισαρική. Ο κίνδυνος ρήξης αυξάνει, αν δεν έχουν περάσει τουλάχιστον 18 μήνες.
- Μαιευτικά προβλήματα που απαγορεύουν τον κολπικό τοκετό, όπως προδρομικός πλακούντας, τρίδυμα, κακή στάση του μωρού κλπ.
- Η κλινική που θα γίνει ο τοκετός, πρέπει να έχει την κατάλληλη υποδομή και λειτουργία, ώστε να αντιμετωπιστεί κάθε επείγουσα επικίνδυνη κατάσταση.
- Η ανάγκη για πρόκληση τοκετού μειώνει την πιθανότητα επιτυχίας.
- Η προηγηθείσα ρήξη μήτρας καθιστά απαγορευτική κάθε προσπάθεια για VBAC.
- Προηγηθέν γυναικολογικό χειρουργείο με επέμβαση στο σώμα της μήτρας (π.χ. εκπυρήνιση ινομυώματος) αυξάνει πολύ τον κίνδυνο για ρήξη μήτρας.
- Το μεγάλο βάρος του νεογνού, άνω των 4000 γραμμαρίων, μειώνει την πιθανότητα επιτυχίας.
- Η παχυσαρκία της μητέρας (BMI μεγαλύτερο από 30) μειώνει την πιθανότητα επιτυχίας.
- Η παράταση της κύησης μετά τις 40 εβδομάδες, μειώνει την πιθανότητα επιτυχίας.
Για κάθε υποψήφια για VBAC θα συνυπολογιστούν όλοι οι παράγοντες, ώστε να ενημερωθεί η έγκυος για την πιθανότητα επιτυχίας της προσπάθειάς της, αλλά και τους πιθανούς κινδύνους.
Ποιοί παράγοντες αυξάνουν την πιθανότητα επιτυχίας;
- Να έχει προϋπάρξει ένας τουλάχιστον κολπικός τοκετός, πριν ή μετά την προηγηθείσα καισαρική.
- Ο τοκετός να αρχίσει αυτόματα μέχρι τις σαράντα εβδομάδες.
- Το πιθανολογούμενο βάρος του εμβρύου να είναι λιγότερο από 4000 γραμμάρια.
- Η αιτία της προηγηθείσας καισαρικής να μην ήταν κεφαλοπυελική δυσαναλογία.
- Ο τράχηλος στην έναρξη του τοκετού να είναι ευνοϊκός, το κεφάλι του παιδιού εμπεδωμένο και η εξέλιξη του τοκετού συνεχής.
Πώς γίνεται ο τοκετός VBAC;
Γενικά μοιάζει με τον φυσιολογικό τοκετό, αλλά με πολύ πιο έντονη παρακολούθηση της κατάστασης του εμβρύου και της μήτρας. Είναι πιθανό ότι θα υπάρχει συνεχής σύνδεση με το μηχάνημα του καρδιοτοκογράφου.
Μπορεί να γίνει πρόκληση τοκετού αν δεν αρχίσει ο τοκετός από μόνος του;
Ναι, αλλά ήδη θα έχουν μειωθεί οι πιθανότητες επιτυχίας και θα έχουν αυξηθεί οι πιθανότητες ρήξης μήτρας.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ωκυτοκίνη (φάρμακο για την δημιουργία ή την ενίσχυση των ωδινών);
Ναι μπορεί, αν χρειάζεται να επιταχύνουμε τον τοκετό. Επειδή όμως αυξάνει τον κίνδυνο ρήξης της μήτρας, χρησιμοποιείται μόνο όταν είναι απαραίτητο.
Επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί επισκληρίδιος αναισθησία;
Ναι, αν η έγκυος την χρειάζεται.
Μπορεί να προβλεφθεί η ρήξη της μήτρας με τον υπέρηχο ή άλλη εξέταση;
Δεν υπάρχουν καλά τεκμηριωμένες μελέτες για αυτό.
Τελικά είναι πολύ επικίνδυνο το VBAC ή να το προσπαθήσω;
Η απάντηση εξαρτάται για κάθε γυναίκα, από τον συνδυασμό των θετικών και αρνητικών παραγόντων που περιγράψαμε παραπάνω. Οι πιθανότητες θα σας εξηγηθούν αναλυτικά και εσείς θα αποφασίσετε αν είναι κατάλληλο για σας, πόσο πολύ θέλετε να βιώσετε ένα κολπικό τοκετό ή αν δεν θέλετε να αναλάβετε το ρίσκο. Σε κάθε περίπτωση η συμπαράστασή μου στην απόφασή σας θα είναι αμέριστη.